یکی از مهم ترین آثار مالی عقد ازدواج مهریه می باشد و تکلیفی که به حکم قانون بر مرد اعمال وتحمیل می گردد. بارزترین ویژگی مهریه مالیت داشتن آن می باشد.مهریه به صورت وجه رایج ، مال منقول و غیر منقول و سکه که رایج ترین نوع آن در حال حاضر می باشد .
یکی از موضوعات مهمی که امروزه در محاکم قضایی رواج دارد، پرداخت مهریه از سوی مرد به زن است که عندالمطالبه می باشد. به مجرد عقد، زن مالک مهر می‌شود و می‌تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن کند، لازم نیست که زن با شوهرش اختلاف داشته باشد تا لازم باشد برای مطالبه مهریه اقدام کند، بلکه به عنوان یک طلب، میتوان آن را از شوهر، هرزمان که اراده کند، مطالبه کند. درست مثل کسی که از دیگری یک برگ چک گرفته باشد. اگر مهریه وجه رایج باشد، متناسب با تغییر شاخص قیمت سالانه زمان تأدیه نسبت به سال اجرای عقد که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می‌گردد محاسبه و پرداخت خواهد شد مگر این که زوجین در حال اجرای عقد به نحو دیگری توافق کرده باشند
انواع مهریه
مهر المسمی
مهری است که در عقد نکاح تعیین شده یا تعیین آن به عهده شخص ثالثی گذارده شده است و به محض جاری شدن خطبه عقد زن مالک آن می گردد.
مهر المثل
منظور از مهرالمثل، میزانی است که با توجه به عرف و رسوم جامعه و با در نظرگرفتن ویژگی‌های زن مانند سن، زیبایی، تحصیلات، وضعیت خانوادگی و اجتماعی او تعیین می‌شود. به عبارت دیگر با توجه به تعیین مهریه برای هم ردیفان زن در جامعه مهریه تعیین می‌شود. اما «مهرالمثل» در شرایط زیر به زن «مهرالمثل» تعلق می‌گیرد:
- اگر زن و مرد در زمان عقد میزان مهریه را تعیین نکرده باشند و رابطه‌ی زناشویی نیز اتفاق افتاده باشد، زن مستحق مهرالمثل است. همین‌طور اگر در عقد شرط شده باشد که مهریه‌ای به زن تعلق نمی‌گیرد (شرط عدم مهر)، بازهم بعد از رابطه‌ی زناشویی، مهرالمثل به زن تعلق می‌گیرد.
- اگر زن و مرد در زمان عقد یا بعدا، مهریه را تعیین کرده باشند (مهرالمسمی) اما این مهریه باطل باشد؛ به‌عنوان مثال ارزش مالی نداشته باشد؛ نمی‌توان آن‌ها به عنوان مهریه تعیین کرد . یا اینکه مهریه تعیین‌شده مجهول باشد؛ یعنی به‌اندازه‌ی کافی معلوم و مشخص نباشد، بعد از رابطه‌ی زناشویی، مهرالمثل به زن تعلق می‌گیرد.
- در صورتی که تعیین مهر به عهده ی زن باشد او نمی تواند برای خود مهریه ای بیشتر از میزان مهرالمثل تعیین کند.
مهرالمتعه
مهرالمتعه با توجه به وضعیت اقتصادی مرد تعیین می‌شود. این نوع از مهر در شرایطی به زن تعلق می‌گیرد که مهریه در هنگام عقد تعیین نشده باشد و شوهر قصد داشته باشد که قبل از وقوع رابطه‌ی زناشویی همسر خود را طلاق بدهد. البته به نظر می رسد این نوع مهر دامنه گسترده تری داشته باشد و موارد بیشتری با توجه به شرایط اجتماعی پیش رو تحت شمول قرار دهد.
روش‌های مطالبه مهریه
- راه اول مطالبه مهریه ؛ همانگونه که در عرف معمول است آن است که زن با مراجعه به دادگاه خانواده دادخواست مطالبه مهریه را تقدیم می کند . این امر نیازمند رسیدگی در دادگاه و صدور حکم مبنی بر پرداخت مهریه است .
- روش دوم مطالبه مهریه آن است که زن باید به جای دادگاه به اجرای ثبت مراجعه کند و از طریق ثبتی مهریه اش را وصول کند . در واقع به دلیل اینکه مهریه در سند ازدواج ذکر شده است و سند ازدواج نیز یک سند رسمی است ، زن می تواند با مراجعه به اداره ثبت محل سکونتش مهریه اش را به اجرا بگذارد و حتی مرد را ممنوع الخروج نماید .
نکته مهمی که در خصوص راههای مطالبه مهریه وجود دارد آن است که مطالبه مهریه از طریق دادگاه و از طریق اجرای ثبت به صورت همزمان امکانپذیر نیست . در صورتی که در دادگاه ثابت بشود که زن ابتدا از طریق اجرای ثبت درخواست مهریه کرده است ، دعوای او در دادگاه رد خواهد شد. اما به نظر می رسد اقدام از طریق تقدیم دادخواست به دادگاه بهتر است البته زوجه به همراه دادخواست مطالبه مهریه می تواند درخواست تامین خواسته داشته باشد . دادگاه دستور استعلامات لازم را جهت مشخص شدن اموال و میزان مبالغ در حساب های بانکی زوج و... را می دهد
حال مدارک لازم جهت تقدیم دادخواست به دادگاه خانواده:
- عقدنامه یارونوشت آن
- کپی مدارک شناسایی زوجه
- در صورت اطلاع از اموال زوج مدارک با اعلام اطلاعات با رعایت اختصار
پس از توضیح مهریه و انواع آن ،روش های مطالبه مهریه و... مطلبی که بسیار حایز اهمیت است ، طرح دعوا در خصوص مطالبه ی مهریه و نحوه‌ی مطالبه آن است.
- به راستی یک زن به چه طریق ساده تری می تواند به این حق قانونی خود برسد؟
- آیا حقوق تعیین شده برابر قانون ورویه محاکم دادگستری جهت احقاق حق خود واجرای آن را می داند؟
- در صورتی که زوجه بنابر حق قانونی خود حکم صریح دادگاه مبنی بر دریافت مهریه را به دست آورد حال زوجی که توان پرداخت یک جای دین مستقر شده را ندارد می بایست چه اقداماتی انجام دهد؟
- حضور یک وکیل متبحر و متخصص ، دل گرم کننده و روشنی بخش مسیر می باشد چرا که با اشراف به مواد مرتبط قانونی و رویه قضایی حاضر می تواند از دلسرد شدن شما از پیگیری حقوق خود واطلاع از آن جلوگیری کند ،ضمن اینکه موجب می شود بدهکار زمان از دست رفته تان نشوید
جهت مشاوره ، وکالت واطلاعات بیشتر با ما تماس بگیرید ، دراین مسیر چراغ راه شما هستیم.