کلاهبرداری در لغت به معنای حقه‌بازی اما در قانون عبارت از تحصیل یا بردن وجه یا مال دیگری با توسل به هر نوع وسایل متقلبانه است و مراد از متقلبانه بودن وسیله نیز عبارت از هر نوع عملیات بر خلاف واقع است که مرتکب برای فریب دادن دیگری به آن ها متوسل می‌شود و با اغفال دیگری، وجه یا مال او را تحصیل می‌کند و می‌برد.
در کلاهبرداری ، مال باخته مال خود را با رضایت کامل در اختیار کلاهبردار می‌گذارد البته غافل از سونیت کلاهبردار، واین تفاوت کلاهبرداری با سایر جرایم علیه اموال است.
اما کلاهبردار از چه وسیله ای برای این جرم استفاده می‌کند؟
این وسیله در قانون وسیله متقلبانه است است که طی مانوری آن را به کاربرده وبه خواسته خود که همان بردن مال دیگری از طریق فریب هست می‌رسد.
کلاهبرداری شامل سه عنصر قانونی، مادی و روانی است.
عنصر قانونی
ماده 1 ماده یک قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشا، اختلاس و کلاهبرداری «هر کس از راه حیله و تقلب مردم را به وجود شرکت‌ها یا تجارتخانه‌ها یا کارخانه‌ها یا موسسات موهوم یا به داشتن اموال و اختیارات واهی فریب دهد یا به امور غیرواقع امیدوار کند یا از حوادث و پیش‌آمدهای غیرواقع بترساند یا اسم یا عنوان مجعول اختیار کند و به یکی از وسایل مذکور و یا وسایل تقلبی دیگر وجوه و یا اموال یا اسناد یا حوالجات یا قبوض یا مفاصاحساب و امثال آنها را تحصیل کرده و از این راه مال دیگری را ببرد کلاهبردار محسوب و علاوه بر رد اصل مال به صاحبش، به حبس از یک تا 7 سال و پرداخت جزای نقدی معادل مالی که اخذ کرده است محکوم می‌شود.(کلاهبرداری ساده)
در صورتی که شخص مرتکب برخلاف واقع عنوان یا سمت ماموریت از طرف سازمان‌ها و موسسات دولتی یا وابسته به دولت یا شرکت‌های دولتی یا شوراها یا شهرداری‌ها یا نهادهای انقلابی و به طور کلی قوای سه گانه و همچنین نیروهای مسلح، نهادها و موسسات مامور به خدمت عمومی‌اتخاذ کرده یا اینکه جرم با استفاده از تبلیغ عامه از طریق وسایل ارتباط جمعی از قبیل رادیو، تلویزیون، روزنامه و مجله یا نطق در مجامع و یا انتشار آگهی چاپی یا خطی صورت گرفته باشد یا مرتکب از کارکنان دولت یا موسسات و سازمان‌های دولتی یا وابسته به دولت یا شهرداری‌ها یا نهادهای انقلابی به خدمت عمومی‌باشد، علاوه بر رد اصل مال به صاحبش به حبس از 2 تا 10 سال و انفصال ابد از خدمت دولتی و پرداخت جزای نقدی معادل مالی که اخذ کرده است محکوم می‌شود.(کلاهبرداری مشدد)
بر اساس تبصره یک و دو این ماده، در کلیه موارد مذکور در این ماده در صورت وجود جهات و کیفیات مخففه دادگاه می‌تواند با اعمال ضوابط مربوط به تخفیف، مجازات مرتکب را فقط تا حداقل مجازات مقرر در این ماده (حبس) و انفصال ابد از خدمات دولتی تقلیل دهد ولی نمی‌تواند به تعلیق اجرای کیفر حکم دهد. همچنین مجازات شروع به کلاهبرداری حسب مورد حداقل مجازات مقرر در همان مورد خواهد بود و در صورتی که نفس عمل انجام‌شده نیز جرم باشد، شروع‌کننده به مجازات آن جرم نیز محکوم می‌شود. مستخدمان دولتی علاوه بر مجازات مذکور چنانچه در مرتبه مدیرکل یا بالاتر یا همطراز آنها باشند به انفصال دایم از خدمات دولتی و در صورتی که در مراتب پایین‌تر باشند به 6 ماه تا سه سال انفصال موقت از خدمات دولتی محکوم میشوند .
عنصرمادی
توسل به وسایل تقلّبی، عنصر مادی کلاهبرداری محسوب می‌شود. در واقع عنصر مادی سونیت مجرمانه را به مرحله فعلیت می‌رساند.
عنصر معنوی
برای این که شخص، کلاهبردار شناخته شود باید رفتار و عملکردش (عنصر مادی) همراه با سوء نیت (عنصر معنوی) باشد.
شکایت کلاهبرداری به چه صورتی است؟
1-تنظیم شکایت نامه از طریق دفاتر خدمات الکترونیک برای دادسرای محل وقوع جرم
2- واحد بازپرسی پس از ارجاع معاون دادستان شروع به تحقیقات لازم جهت کشف حقیقت می‌کند
3- احضار شاکی ومتهم جهت استماع اظهارات ودفاعیات
3- در صورت لزوم صدور قرار تامین قضایی از جمله قرار وثیقه یا کفالت
4- صدور قرار جلب به دادرسی توسط بازپرس در صورت احراز دلایل محکمه پسند
5-صدور کیفرخواست توسط معاون دادستان در صورت احراز مجرمیت متهم
مصادیق کلاهبرداری
کلاهبرداری در فروش خودروی لیزینگی توسط فرد و یا شرکت لیزینگ
درحال حاضر، این نوع کلاهبرداری رو به فزونی است.علت این افزایش توسط مرتکبان چیست؟باعنایت به تعداد شاکیان که بالغ بر هزارنفر می‌باشد، وهنوز مجوز پیش فروش دارند و مشاهده می‌شود به اقدامات قبلی که شامل مانورهای متقلبانه ی وسیع می‌شود ادامه می‌دهند.
چگونه به این پرونده‌ها رسیدگی می‌شود؟
ضمانت اجرای ارتکاب این جرم آیا توسط قوه قضاییه به نحوی بهینه سازی شده است تا
مرتکبین به خود اجازه ادامه این فعالیت را ندهند؟
کلاهبرداری در فروش خودروهای لیزینگی معمولاً به این صورت است که افراد با دیدن پیش پرداخت کم و سود کم اقساط این خودروها که از قیمت خودروهای ثبت نامی‌در کارخانه‌ها کمتر می‌شود فریب می‌خورند و به خیال قیمت مناسب و کمتر از معمول، با شرکت‌های کلاهبردار لیزینگ خودرو معامله و سریع پول را برای آنها واریز می‌کنند ، دیگر نه خبری از صاحبان شرکت می‌شود و نه از تحویل ماشین.
جرایم مالی، زمانی که شخصی به عنوان متهم یا مجرم، مال متعلق به طرف دیگری را کسب کرده باشد به دو دسته تقسیم میشوند
دسته اول؛ برای اینکه مال برده شده پس گرفته شود و خسارات آن جبران شود، نیازمند ارائه دادخواستی جداگانه از دادخواست کیفری است.
دسته دوم؛ که کلاهبرداری شرکت‌های لیزینگ در زمره آن است، برخلاف دسته اول، اگر دادگاه جرم را احراز کند و ثابت شود که جرمی‌واقع شده، علاوه بر محکوم کردن فرد یا شرکت لیزینگ به مجازات، به اِعاده یا استرداد وجه (مال) نیز رأی می‌دهد و نیازی به ارائه دادخواست جداگانه برای تقاضای استرداد وجه نیست.
طبق تبصره ۱ ماده۷ آیین نامه اجرایی قانون حمایت از حقوق مصرف کنندگان خودرو، عرضه کننده خودرو موظّف است در صورت تأخیر در تحویل خودرو، از تاریخ تحویل مندرج در قرارداد تا زمان تحویل خودرو به مصرف کننده، مبلغ خسارت تأخیر در تحویل را نسبت به وجوه پرداختی محاسبه و پرداخت نماید.
پس وقتی در متن قرارداد بین طرفین، زمان معینی برای تحویل خودرو مشخص شده است، باید طبق قرارداد، در آن زمان خاص خودرو تحویل داده شود. در غیر این صورت، کلاهبرداری و تخلّف از قرارداد است و علاوه بر شکایت و مجازات، خسارت تأخیر در تحویل خودرو نیز قابل مطالبه می‌باشد.
مدارک لازم جهت شکایت کلاهبرداری شرکت‌های لیزینگ خودرو
-قرارداد فی مابین مال خریدار وفروشنده جهت پیش فروش خودرو
- رسید‌های پرداختی به حساب شرکت
- مدارک شناسایی شاکی
ﺗﺒﺎﻧﯽ ﺍﺷﺨﺎﺹ ﺑﺮﺍﯼ ﺑﺮﺩﻥ ﻣﺎﻝ ﻏﯿﺮ
ﺍﺷﺨﺎﺻﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺛﺎﻟﺚ ﻭﺍﺭﺩ ﺩﻋﻮﺍ می‌شوﻧﺪ، ﯾﺎ ﺑﺮ ﺣﮑﻤﯽ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ می‌کنند، ﯾﺎ ﺑﺮ ﻣﺤﮑﻮﻡ ﺑﻪ ﺣﮑﻤﯽ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎً ﺍﻗﺎﻣﻪ ﺩﻋﻮﺍ کنند، ﻣﺸﺮﻭﻁ ﺑﺮ ﺍﯾﻦ ﮐﻪ ﺳﺎﺑﻘﺎً ﺑﺎ ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﺍﺻﺤﺎﺏ ﺩﻋﻮﺍ ﺳﺮ ﺑﺮﺩﻥ ﻣﺎﻝ ﯾﺎ ﺗﻀﯿﯿﻊ ﺣﻖّ ﻃﺮﻑ ﺩﯾﮕﺮ ﺗﺒﺎﻧﯽ ﮐﺮﺩه ﺑﺎﺷﻨﺪ.
انتقال مال غیر
از موارد شایع دعاوی کلاهبرداری می‌باشد
برابرقانونﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﻣﺎﻝ ﻏﯿﺮ؛ مشروط بر اینکه از مال ﻏﯿﺮ ﺑﻮﺩﻥ ﺩﺭ ﻫﻨﮕﺎﻡ معامله ﻋﺎﻟﻢ ﺑﺎﺷﺪ، در حکم کلاهبردار می‌باشد
تقاضای ثبت ملک خلاف واقع.
کلاهبرداری از جمله جرایمی‌است که ورود در آن چه به عنوان شاکی یا طرف شکایت ، نیازمند دقت فراوانی است که به طور حتم طرفین شکایت اشراف به حقوق و تکالیف ونحوه صحیح دفاع یا اثبات جرم را ندارند، بنابر همین دلیل و پیچیدگی‌های مریوط به جرم ومجازات واز همه مهم تر اجرای آن حضور وکیل متخصص که با تسلط بر قوانین ورویه قضایی توان اتخاذ تدابیر لازم در مراحل مختلف را داشته باشد ، به طور قطع الزامی‌است.
جهت مشاوره،وکالت و اطلاعات بیشتر با ما تماس بگیرید.دراین مسیر با حضور وکیل متخصص با تجربه بالغ بر 40 سال چراغ راه شما هستیم.