تابعیت به معنای پیروی و اطاعت کردن، تابع بودن، پیرو بودن، از تبعه مملکتی محسوب شدن .
تابعیت عبارت است از یک رابطه سیاسی، حقوقی و معنوی که فردی را به دولتی معین مرتبط میسازد و در نتیجه آن شخص و دولت از حقوق و تکالیف متقابل برخوردار میشوند.
دولت اشخاصی را که متعلق به خود میدانند از افراد سایر کشورها با عنوانی به نام تابعیت جدا میسازد ، در واقع تبعه هر کشور مظهر قدرت حکومت آن است، واژه تابعیت از موضوعات مهم حقوق بین الملل خصوصی است .
آیا میدانید هر شخصی حق داشتن یک تابعیت را دارد؟
آیا میدانید شخص که تابعیت کشوری را دارد، میتواند شخص حقیقی یا حقوقی باشد؟
آیا میدانید به افرادی که بی تابعیت هستند، آپاترید گفته میشود؟
اتباع کسانی هستند که میتوانند از تمام حقوق یک کشور بهره مند شوند و در برابر قانون، با یکدیگر برابرند مگر در مواردی که وضعیت شخصی آنها مانند صغر، سن، محکومیت یا اکتسابی بودن تابعیت آنها محدویتی در حقوق آنها ایجاد کرده باشد، مانند موردی که زن خارجی بر اثر ازدواج با مرد ایرانی تابعیت ایران را کسب نموده است .
تابعیت نسبی
به موجب آن، تابعیت از طریق نسب به فرزند منتقل و یا تحمیل میشود به این معنا که نوزاد حین تولد تابعیت پدر و مادرش را پیدا میکند.
تابعیت اکتسابی
به موجب آن، اشخاص بزرگسال میتوانند طبق مقررات با ترک یا حتی حفظ تابعیت اولیه خود به تابعیت کشور دیگری درآیند.
آیا میدانید حقوق بیگانگان، به لحاظ بیگانه بودن، نسبت به اتباع محدود بوده و حتی در مواردی قانون گذار به کلی بعضی حقوق را از آنها سلب کرده است؟
در ایران تابعیت بهطور عمده بر سیستم خون(از راه نسب) متکی است در قاعده خون که به طور معمول از سوی کشورهای مهاجرفرست برای ایجاد تابعیت مورد استفاده قرار میگیرد کودکی که از پدر و مادر یا تنها پدر دارای تابعیت آن کشور در هر نقطه ای از جهان متولد شود به تابعیت کشور والدین درمیآید، البته در مواردی از سیستم خاک برای کسب تابعیت درایران استفاده شدهاست، به موجب این اصل تابعیت را از روی محل تولد شخص مشخص میکنند،یعنی هر شخصی تابعیت کشور و محل تولد خود را دارد.
چه اصولی بر تابعیت حاکم است؟
1- هر فرد بایستی تابعیتی داشته باشد
اگرفردی بدون تابعیت باشد وضع غیرطبیعی به وجودمیآید ،هر کسی در جامعه حقی و تکلیفی دارد و اگر معلوم نباشد که تبعه چه کشوری است، هیچ دولت حاکمه ای از او حمایت نمیکند، حقوق و تکالیف او مشخص نیست و چه بسا تعرض به حریم شخصی و اجتماعی او صورت گیرد و موجب سواستفاده بسیاری قرار گیرد، همچنین درخصوص تعاملات و قراردادهای اجتماعی با مشکلات فراوانی روبرو میشود.
هرچند تلاش بسیار بابت تعیین تابعیت برای این افراد شده، اما هنوز اشخاصی هستند که هیچ تابعیتی ندارند و یکی از مشکلات بین المللی و داخلی محسوب میشود.
2-هیچ فردی نباید بیش از یک تابعیت داشته باشد
3-تابعیت یک امر همیشگی است.
آیا میدانید زن تبعه خارجه که با مردایرانی ازدواج کند، ایرانی محسوب میشودواین تابعیت اکتسابی، قطعی است یعنی اگر شوهر در زمان زناشویی از تابعیت ایران خارج شود، نامبرده در تابعیت ایرانی خود باقی خواهد ماند و با پایان یافتن ازدواج در اثر فوت شوهر یا طلاق خود به خود از بین نمیرود؟
آیا میدانیدهر زن ایرانی که تبعه خارجه ازدواج کند، به تابعیت ایرانی خود باقی خواهد ماند مگر اینکه مطابق قانون مملکت زوج تابعیت شوهر به واسطه عقد ازدواج به زوجه تحمیل شود ولی در هر صورت بعد از وفات شوهر و یا جدایی به صرف تقدیم درخواست به وزارت امور خارجه به انضمام ورقه تصدیق فوت شوهر و یا سند جدایی تابعیت اصلی زن به او تعلق خواهد گرفت؟
اتباع خارجی چگونه میتوانند تابعیت ایرانی را تحصیل کنند؟
1-به سن ۱۸ سال تمام رسیده باشند
2-پنج سال اعم از متوالی یا متفاوت به صورت قانونی در ایران ساکن بوده باشند
کسانیکه به امور عامالمنفعه ایران خدمت یا مساعدت شایانی کرده باشند و همچنین اشخاصی که دارای عیال ایرانی و از او اولاد دارند و یا دارای مقامات عالی علمیهستند، در صورتیکه دولت ورود آنها را به تابعیت ایران صلاح بداند، بدون رعایت شرط اقامت ممکن است با تصویب هیأت وزیران به تبعیت ایران قبول شوند
3-فراری از خدمت نظامیدر کشور متبوع خود نباشد
4-در هیچ مملکتی به جنحه مهم یا جنایت غیرسیاسی محکوم نشده باشد
اتباع خارجه متقاضی ،درخواست تابعیت خود را به اداره تابعیت وزارت امور خارجه در مرکز و یا دفاتر امور اتباع و مهاجرین خارجی استانداریهای سراسر کشور تسلیم میکنند
دلیل اثبات تابعیت در ایران، امری است که به استناد آن میتوان، داشتن وصف تابعیت دولت ایران را، درباره شخصی که تابعیت او مورد اختلاف است، به اثبات رساند.
همان طور که گفته شد تابعیت امر مهمیاست که شخص از بلاتکلیفی رها میشود و شاید مأمنی است برای آسوده زیستن.
حال تابعیت شخص مورد اختلاف بین شخص و دولت است و شخص جهت اثبات تابعیت خود به پیگیری قضایی نیازمند است
در ابتدا اقدام به گردآوری ادله و ارائه آن با تقدیم دادخواست به مرجع صالح میکند.
دلایل اثبات تابعیت در ایران چه میباشد؟
1-اسنادی که توسط وزارت امور خارجه یا با تأیید وزارت، از سوی ثبت احوال تنظیم میشوند(سند تابعیت)
2- اسنادی که بدون مداخله وزارت امور خارجه از سوی ثبت احوال تنظیم میشوند(برگ ولادت، شناسنامه و کارت ملی)
3- شهادت شهود
آیا میدانید مرجع صالح برای رسیدگی به دعوای اثبات تابعیت ایرانی ،با توجه به صلاحیت عام دادگستری در رسیدگی به دعاوی، رسیدگی وفق مقررات قانونی با محاکم دادگستری است؟
قانون مدنی، در ماده ی ۹۷۱ در خصوص تعیین صلاحیت دادگاههای داخلی، برای رسیدگی به دعاوی بین المللی و نیز آیین دادرسی قابل اجرا در این دعاوی، متضمن این قاعده است که دعاوی از حیث صلاحیت محاکم و قوانین راجع به اصول محاکمات تابع قانون محلی است که در آنجا اقامه میشود. اما، قوانین داخلی ایران، در خصوص ماهیت و موارد صلاحیت بین المللی دادگاهها قواعد خاصی وضع نکرده است. سوالی که مطرح میشود، این است که برای تعیین صلاحیت بین المللی دادگاههای ایران چه قواعدی حاکم است؟ منابع به وجود آورنده ی صلاحیت بین المللی کدام است؟ در دعاوی خصوصی بین المللی، قاضی باید با استفاده از مقررات صلاحیت داخلی موجود، برای احراز صلاحیت بین المللی اقدام کند. آن چه در تعیین صلاحیت قضایی، مورد توجه دادگاه قرار میگیرد وجود عوامل ارتباط میان دعوا با نظام قضایی ایران است. برای اعمال صلاحیت، باید ارتباط بین موضوع دعوا و دادگاه ایران وجود داشته باشد.
دردعاوی مربوط به حقوق بین الملل، طرفین دعوا باید علاوه بر قوانین داخلی، بر قوانین مربوط به بین الملل نیز مسلط باشند، که این امر تا حدود زیادی محال میباشد.لذا جهت احقاق حق خود ، لازم است از حضور وکیل متخصص استفاده کنند
نگران نباشید، وکیل متخصص وکاردان دراموربین الملل با سابقه بالغ بر چهل سال برای احقاق حقوق، یاری تان میکند.
جهت مشاوره،وکالت و اطلاعات بیشتر با ما تماس بگیرید.دراین مسیر چراغ راه شما هستیم.